René Groslambert is op zesentachtigjarige leeftijd rustig ontslapen te Brussel. De SAP verliest daarmee haar oudste militant, zowel in leeftijd als in jaren lidmaatschap. René Groslambert is één van de laatste overlevenden van een generatie arbeidersmilitanten wier klassenbewustzijn getekend werd door de grote economische crisis van de jaren ‘30 en de politieke weerslag ervan, de opkomst van het fascisme, de noodzaak zich tijdig te verzetten tegen de overwinning van het fascisme, de toebereidselen voor de Tweede Wereldoorlog, de koortsachtige strijd voor een socialistische wisseloplossing voor de crisis, het fascisme en de oorlog.

Hoe hij trotskist werd

In de loop van die strijd — René vocht hardnekkig tegen rexisme in Brussel — begreep hij snel de nefaste rol van het stalinisme. Op bevel van de Communistische Internationale, het Kremlin dus, verwierp de KP stijfhoofdig elke echte actie-eenheid tussen socialisten en communisten tegen het fascisme. Het voorwendsel was dat eerst de sociaal-democratie moest worden verslagen vooraleer het fascisme kon overwonnen worden. Nadien stelde de KP het “Volksfront” met de liberaalimperialistische burgerij tegenover het arbeiderseenheidsfront. Daardoor trachtte ze meteen iedere uitbreiding van de arbeiders- en volksstrijd te verhinderen die het voortbestaan van de burgerlijke orde bedreigde.

In die periode ook drong het tot René door hoe verpletterend de verantwoordelijkheid was van de sociaal-democratie voor de reeks nederlagen die de belangrijkste bewegingen van de arbeidersklasse één na één opliepen in Europa. Het ongedaan maken van de campagne voor het Plan van de Arbeid, de weigering van de algemene staking, de regeringsdeelname, het sociaal-democratisch beheren van de crisis, de draai van Spaak en De Man naar het “nationaal” en autoritair socialisme, dat alles bereidde de weg voor de ramp van 1940 de uitschakeling van vrijwel alle arbeidersorganisaties tegen — over de stormloop van de nazibezetter en de Belgische patroons, zonder slag of stoot, zonder onder te duiken in de clandestiniteit, zonder het verzet onmiddellijk te organiseren.

René Groslambert

René Groslambert trok zijn besluiten uit dit dubbele politieke bankroet van de sociaaldemocratie en van het stalinisme en sloot zich aan bij de revolutionaire marxisten die destijds in de RSP (Revolutionair Socialistische Partij) verenigd waren. Het klare inzicht waarvan René Groslambert op dat ogenblik getuigde, wist maar een heel kleine minderheid van arbeidersmilitanten in België en in de rest van Europa op te brengen. De geschiedenis vandaag wijst uit dat zij het gelijk aan hun kant hadden.

Een voorbeeldig internationalistisch weerstander

Dit heldere inzicht spaarde René Groslambert aan een buitengewone persoonlijke toewijding en moed die hij voor zijn internationalistisch socialistisch ideaal opbracht. In de RKP, onze clandestiene organisatie onder de nazi-bezetting, bestond de activiteit van René geheel uit de hulpverlening aan onderdrukten en vervolgden. Zijn voorbeeldige internationalistische reflex deed hem inzien dat het voor alles belangrijk was de uitverkoren doelwitten van de nazi-barbarij in bescherming te nemen : clandestiene revolutionaire militanten en joden. Het kleine huis dat hij in Oudergem huurde, was een toevlucht voor velen onder hen. Ze hebben letterlijk hun leven aan hem te danken. Uit erkenning voor de uitzonderlijke verdiensten waarvan hij blijk had gegeven in die omstandigheden — de moeilijkste die de arbeidersbeweging in ons land sinds haar ontstaan kende — verkoos onze partij hem in haar Centraal Comité op het eerste congres dat tijdens de clandestiniteit werd gehouden. Hij werd nadien op ieder daaropvolgend congres in die functie herkozen, en dit gedurende dertig jaar.

De kleine metalen doos

In het Centraal Comité vervulde René de in een kleine en arme organisatie de o zo ondankbar taak van schatbewaarder. Ook daarin belichaamde René op typerende wijze de kwaliteiten van zijn klasse.

René had een diepe socialistische overtuiging. Door zelfstudie verwierf hij een solide marxistische vorming. Hij was een voorbeeldig strijder van de arbeidersbeweging, en militeerde lange jaren in de sector parastatalen van de ACOD. Hij spande zich in om zijn zoon en dochter een socialistische klassenopvoeding te geven.

De vasthoudendheid in zijn overtuiging en in zijn activiteit strekt de jongeren tot voorbeeld. Heel vroeg echter begreep hij dat die eigenschappen alleen, die duizenden militanten van de arbeidersbeweging met hem gemeen hebben, vandaag de dag niet meer volstaan om de strijd voor het socialisme met succes te bekronen.

Het hoogste klassenbewustzijn, het verleden van de arbeidersbeweging, de continuïteit in de strijd, dat alles wordt belichaamd in een voorhoedepartij. Daarom besteedde hij een zo groot deel van zijn tijd en zijn inspanningen aan de opbouw, het standhouden en de ontwikkeling van onze partij.

Niets symboliseert beter dat aspect van de persoonlijkheid van René dan de kleine metalen doos waarin hij het geld van de partij en de zorgvuldig bijgehouden staat van uitgaven besloten hield.

Onze partij ontving en ontvangt geen enkele subsidie van eender welke staat of overheidsinstantie. Alles wat we hebben is door de inspanningen van leden en sympathisanten opgebracht . Het respect voor de leden en het beeld van de maatschappij die we willen opbouwen, wordt weerspiegeld in de ernst waarmee het geld wordt beheerd en de keuze van de doelstellingen waaraan het wordt besteed.

De kleine metalen doos die wijlen mijn gezellin Gisela “erfde” van René toen ze hem verving als schatbewaarder van de partij, situeert zich in de traditie van de sigarenkisten waarin de Gentse arbeiders, de pioniers van de arbeidersbeweging in ons land, het schaarse geld bewaarden voor hun eerste zekerheidskassen, waaruit de machtige vakbonden en partijen van vandaag ontstaan zijn.

Onze stroming is de enige die deze continuïteit van eerlijkheid, helder inzicht, warsheid van geknoei en compromissen, onvoorwaardelijke inzet voor de klasse, belichaamt. Daarom sluiten militanten zoals René bij onze partij aan, gisteren zowel als vandaag. Daar zijn we trots op. De toekomst behoort ons met zekerheid toe, omdat ze aan de arbeidersklasse toebehoort.