Ik vind het heel moeilijk om hier vandaag iets te komen zeggen. Enerzijds gaat het om iemand die ik eigenlijk nooit persoonlijk gekend heb. Maar anderzijds was het wel de eerste naam die ik kende toen ik pas bij SJW kwam. Inleiding tot het marxisme van Ernest Mandel was het eerste boek dat men mij gaf om te lezen. 

En voor vele jonge mensen was dit boek hun eerste kennismaking met het marxisme. Dat heb ik de laatste dagen althans van velen gehoord, want ik kom net terug van het Twaalfde Internationaal Jongerenkamp van de Vierde Internationale. Ongeveer 750 jongeren uit heel Europa zitten nog tot eind deze week in het zuiden van Frankrijk om samen te discussiëren over de toestand van de wereld, crisis, ecologie, feminisme, antiracisme... om ervaringen uit te wisselen en om samen te feesten. 

Op de openingsactiviteit was er natuurlijk iets gezegd over wat hij betekend heeft voor de Vierde Internationale, voor de jongeren. Het oorspronkelijke idee was om daarna een minuut stilte te vragen, maar dit bleek onmogelijk omdat iedereen spontaan rechtstond om met volle overtuiging, de vuist omhoog, de Internationale te zingen.

Hoewel de meesten van ons hem niet echt kenden, was het iemand die soms toch heel dichtbij stond. Zoals in de brief van de SAP stond: “We herinneren ons ook en vooral zijn warme aandacht voor het reilen en zeilen van de militanten”. 

Dat hebben wij ook ondervonden. Toen de eerste jongerenbetoging van AJOKAR (Antwerps Jongerenkomitee Anti-Racisme) was uitgelopen op rellen, kregen we van alle kanten kritiek te verduren. Dit deed ons niet echt twijfelen aan bet belang van de actie, maar toch was het een echte steun om een à twee dagen later in De Morgen een vrije tribune te lezen van een zekere Ernest Mandel die zei: “Harden of van onze jeugd!”. 

Dit zijn kleine dingen die toch veel doen. Vooral omdat we nu in een moeilijke periode zitten. Opkomst van het fascisme, oorlog in ex-Joegoslavië, dramatische toestanden in de Derde Wereld, weinig strijd, weinig hoopgevende perspectieven. 

Maar dit is niet nieuw. Ook Ernest heeft gemiliteerd in een moeilijke periode. Zijn strijd tegen zowel het kapitalisme als het stalinisme was een terechte strijd als je vandaag de wereld bekijkt. En ook al is het vandaag niet gemakkelijk, toch zullen we binnen een aantal jaren ook zeker zijn dat onze strijd vandaag terecht en noodzakelijk was. 

Men lachte wel eens met zijn optimisme, sommigen vonden het overdreven of onterecht gezien de huidige toestand. Maar als we er tweemaal over nadenken, waarom ook niet? 

Het kapitalisme is niet realistisch, voor het stalinisme is dat zelfs al uitgemaakt en het medebeheer van de sociaal-democratie heeft ook nog niet bewezen dat bet een realistische oplossing is. Integendeel: surrealistisch! Ons idee van het socialisme blijkt nog de meest realistische oplossing te zijn! Dit is geen blind vertrouwen, geen fanatiek idealisme, maar een gezonde dosis vertrouwen en optimisme in het nut van onze tijd. 

Nu, ondanks het feit dat we in een moeilijke periode zitten,  ondanks het feit dat het soms heel moeilijk lijkt om vol te houden, om tegen de stroom te blijven ingaan, ondanks het cynisme over de jeugd van vandaag, ondanks alle praat over de generatiekloof, ondanks dat alles geeft het moed dat iemand die de leeftijd had van onze grootouders, die ook al op zeer jonge leeftijd is beginnen militeren en soms in veel moeilijker omstandigheden dan wij nu, als zo iemand heeft volgehouden en zelfs nog optimist bleef, en jongere generaties nog kan inspireren, dan is dat hetgeen we ons zullen blijven herinneren. Alleen al die herinnering geeft ons kracht om de strijd verder te zetten!