Ernest
Mandel oefent heel wat invloed uit op een aanzienlijk deel van de Latijns-Amerikaanse revolutionaire
linkerzijde. In 1991 ontmoette ik in Centraal-Amerika Roberto Rocca, de voornaamste
leider van de Centraal-Amerikaanse Revolutionaire Arbeiderspartij, lid van het algemeen commando
van het Salvadoriaanse FMLN. Hij wenste tenminste eenmaal Ernest Mandel te ontmoeten. Rocca begon
zijn militant leven aan de universiteit van San Salvador
als 'mandeliaans trotskist'. Hij had nooit rechtstreeks contact
met Mandel gehad, noch met leden van
de Vierde Internationale. Eind jaren '70 hadden de werken van
Ernest hem sterk beïnvloed, binnen de KP werd hij als
'trotskist' gebrandmerkt.
In
zijn gekend werk over de Sandinistische guerrilla (De
lange mars door de bergen) vertelt
commandant Omar
Cabezas dat Henry Ruiz (later een van de voornaamste
Sandinistische leiders) ‘s avonds, in volle guerrilla, regelmatig in het Traité d’économie marxiste las.
Ernest
werd vele malen op het Latijns-Amerikaanse continent uitgenodigd, hij deed er meermaals grote
zalen vollopen.
Telkens wanneer Ernest een land aandeed, gaven de grote dagbladen en de TV-zenders de inhoud van
zijn toespraken weer.
Het
ontbreekt ons hier aan ruimte om volledig in te gaan op de betrekkingen die Ernest met de linkse beweging in
Latijns-Amerika onderhield. Er waren uiteraard de
geprivilegieerde betrekkingen met de partijen van de Vierde
Internationale op het continent. Zonder ooit zijn tactische
visies op te dringen, voerde hij met hen een intense dialoog op
voet van gelijkheid.
Zijn
voornaamste bekommernis was de versterking van onze revolutionaire beweging, zonder in
sektarisme te vervallen.
Een voorbeeld. In 1992 werd Ernest in Managua
uitgenodigd voor de derde vergadering van het Forum van Sao Paulo, waar een honderdtal linkse Latijns-Amerikaanse
partijen aan deelnamen. De belangrijkste formaties van dit Forum
zijn de Braziliaanse PT, de Cubaanse
KP, het Nicaraguaanse FSLN, bet Salvadoriaanse
FMLN, de Mexicaanse PRD, het Frente Amplio
van Uruguay... Ernest hield er een opmerkelijke redevoering. De meeste delegaties vroegen een kopie van zijn toespraak. De
voormalige Nicaraguaanse president
Daniel Ortega hield een werkvergadering me Ernest, net als een
ander lid van de nationale FSLN leiding,
Victor Tirado-Lopez.
De
voornaamste bekommernis van Ernest was echter het ontmoeten van militanten die een duidelijke revolutionaire oriëntatie
verdedigden: “Ik
wil
best leiders ontmoeten,
maar mijn prioriteit gaat uit naar degenen die aan de basis strijden”. Zijn
gezellin Anne Sprimont weet
dat het geen klein bier was Ernest ervan te overtuigen Tirado-Lopez te ontmoeten die twee jaar eerder
schreef dat “de
cyclus van anti-imperialistisch revoluties beëindigd was”.
Ik
woonde de dialoog tussen Ernest
en Tirado bij. Tirado legde uit dat het kapitalisme zijn crisis
te boven was gekomen en dat het ons naar een soort socialisme
leidde. Ernest wond er geen doekje om,
antwoordde dat dit volkomen fout was en dat me niet mocht wachten om radicale antwoorden aan te brengen.
De discussie duurde 45 minuten. Ernest stoorde zich
geenszins aan welke vorm van protocol dan ook en verdedigde
voluit zijn standpunten.
Ik
zou willen besluiten met een persoonlijke herinnering.
Op een dag vraagt Ernest me op welke leeftijd ik tot de
Vierde Internationale was toegetreden. “Juni
1977, ik zou
zestien jaar worden”,
zei ik. “Ik
ook, dat was in ‘39”, antwoordde
Ernest.
Het
was een van de zeldzame keren dat ik hem oorlogsherinneringen hoorde ophalen. “Toen
ik eens ontsnapte uit een nazi-kamp in Duitsland, werd ik
opnieuw gevat en in een ander kamp opgesloten. Ik weigerde te zeggen waar ik vandaan kwam om te vermijden dat
ik naar het eerste kamp werd teruggezonden, waar ik grote
gevaren zou lopen. Korte tijd later bezocht de commandant uit het kamp waar ik ontsnapt was me in mijn
cel. We stonden oog in oog. Vermetel glimlachte ik. Hij was onder de indruk en zei me dat ik m'n leven gered had. Hij vertrok
zonder mijn overplaatsing te vragen.” Ernest vervolgde: “Het
rebelse karakter dat vaak jeugdigheid
schenkt, staat je soms toe de meest kritieke situaties te
doorstaan.”
|